آخرین مطالب

عناوین
جامعه ایران، بیم ها و امیدها
جدال گفتمانی روشنفکران با امر توسعه،
تاملی درباره دشواری های توسعه یافتن ما ایرانیان
خودآگاهی در برابر انفعال؛ شهروند امروز
تضادهای موجود در اندیشه توسعه نزد ایرانیان طی دو قرن اخیر
حل مسئله ایران در گرو فضای میانجی بین دولت و ملت
فضاها و پویش های شهری در مشروطیت
دو قرن چالش توسعه و دموکراسی در ایران
اندیشه اصلاحات در ایران پس از انقلاب
سخنرانی آموزش و پرورش و مسئله ایران
لوازم ساختاری توسعه ی علمی در ایران
مدرنیته ایرانی و پنج مغالطه
ما ایرانیان. چاپ شانزدهم، ویراست دوم
سرآغاز نواندیشی معاصر، دینی و غیردینی
گاه وبیگاهی دانشگاه در ایران
آموزش، پژوهش و توسعه ی سرمایه انسانی در توسعه ی پایدار
سرمایه اجتماعی سرگردان و تاسیس یافته
گریزی از توسعه و تجدد نداریم
طبقه متوسط مابعد جدید
چرایی تقلیل مدرنیته ایرانی به مدرنیزاسیون ناموفق
چرا انقلاب شد؟
توسعه سیاسی چگونه پیش می رود؟
آموزش و صلح
تاملی در خلقیات ایرانیان
تامل در محمد علی فروغی
چرا مفهوم جدید اوقات فراغت در ایران موضوعیت خود را از دست می دهد؟
فضا و پویش های شهری در مشروطیت
سلبریتی شدن روشنفکران و مابقی قضایا
جوزدگی و موج سواری در ایران

علاوه بر منابع فوق، برای نوشتن روایت و آشنایی با آثار و نظرات صاحب نظر، ۸۶مقاله از دسته “مساله ایران” و ۳۶ مقاله ازدسته” درباره روشنفکری”در وبلاگ فراستخواه، مورد مطالعه قرارگرفته است و محتوای سایر منابع موجود دروبلاگ، بررسی شده‌است: farasatkhah.blogsky.com

دبیر علمی: محسن رنانی
مدیر تیم بازخوانی مقصود فراستخواه: حمید دهقانی

اعضای تیم بازخوانی:
مانی کلانی
حمید دهقانی
فرمان رستمی
ابراهیم غلامی
سارا مدنیان
سیدمحمدحسن مصطفوی

آذر و دی ماه سال ۱۳۹۶

نشست رونمایی از کتاب «روایت مقصود فراستخواه از مسأله توسعه در ایران» در روز پنج شنبه، ۹ تیرماه ۱۴۰۱ برگزار شد. گزارش نشست را در اینجا دنبال کنید.

دومین دور «گفت‌وگوهای توسعه» پیرامون اندیشه‌های توسعه‌ای دکتر مقصود فراستخواه هفته گذشته پایان یافت. در این نشست‌ها مباحث متعدد و جذابی مطرح شد. شاید محوری‌ترین ایده فراستخواه حول مساله توسعه ایران را بتوان ایده «کنشگران مرزی»‌ دانست. فراستخواه معتقد است جامعه بدون وجود تعداد زیادی کنشگر مرزی،‌ نمی‌تواند از بحران‌های خود عبور کند. منظور او از کنشگران مرزی نیز نخبگانی است که در حکومت حضور دارند اما انگیزه، توان و جسارت تعامل با جامعه و نهادهای مدنی را هم دارند و سعی می‌کنند با برقراری تعامل بین حکومت و جامعه، شکاف بین آن دو را کاهش دهند و مسیر اصلاح و تحول را باز کنند. او معتقد است برون رفت جامعه ما از بن بست‌ کنونی نیز نیازمند مداخله کنشگران مرزی است.

در دور اول گفت‌وگوهای توسعه که پیرامون اندیشه‌های توسعه‌ای دکتر محمود سریع القلم بود، جمع بندی بحث‌ها به این بود که در شرایط کنونی ایران تقریبا تمام راههای تحول بسته است و نقطه کانونی برای برون رفت از وضعیت کنونی، «اجماع نخبگان» است. سریع‌القلم معتقد است بدون «اجماع نخبگان» هیچ‌گونه تحولی در شرایط کنونی جامعه ما امکان رخ‌دادن ندارد.

در واقع می‌توان گفت هر دو متفکر یاد شده از دو منظر به یک نتیجه رسید‌اند. کنشگر مرزی فراستخواه، خودش جزء‌ نخبگان است اما برخی از نخبگان مورد نظر سریع‌القلم، از جنس کنشگر مرزی اند. به عبارت دیگر هر دو متفکر راه برون رفت جامعه ما از فروبستگی کنونی را نه در هسته سخت حکومت و نه در پیکره جامعه می‌‌بینند؛ از دیدگاه آنان نه به مقامات ارشد می‌توان امیدی بست و نه به توده‌ها، بلکه معتقدند «بازیگران میانی» که هم مَکانتی در حکومت دارند وهم مُکنتی برای ارتباط و تعامل با جامعه و نهادهای مدنی، باید پا به میدان گذارند و وارد عمل شوند و بکوشند تا عزم حاکمان را با خواست ‌جامعه نزدیک و هماهنگ کنند. سریع‌القلم می‌گوید نخبگان اول باید بین خودشان گفت‌وگو کنند و برای برون رفت از شرایط کنونی، درباره قواعد بازی و همکاری به «اجماع» برسند و البته معتقد است که نهایتا بحران‌ها، نخبگان را به سوی گفت‌وگو و اجماع می‌راند؛ در حالی که فراستخواه معتقد است کنشگران مرزی باید فعال شوند و شکاف ناشی از بی‌اعتمادی و گسست ناشی از نداشتن زبان مشترک بین حکومت و جامعه را رفو کنند.

من نام نخبگانی که نقش کنشگر مرزی را هم بازی می‌کنند، «ایثارگران سیاسی»‌ می‌گذارم. اینان گاهی خیلی فشار تحمل می‌کنند، اهانت می‌شوند و اعتبارشان نزد یاران مخدوش می‌شود اما دست از تلاش خود برنمی‌دارند. آنان مانند رزمنده‌ای هستند که روی میدان مین می رود تا راه را برای دیگران باز کند، نه برای کُشتی با دشمن، بلکه برای آشتی با رقیب. در ایران، میدان سیاست عرصه جهاد است و به همین دلیل آنان را باید «ایثارگران سیاسی»‌ نام نهاد.

در یک کلام: ۳۲ ساعت نشست با هشت صاحب نظر کشور (دو متفکر و شش ناقد علمی) این نتیجه اصلی را داشت: تا نخبگان (درون حکومتی و بیرون حکومتی) در مورد قواعد بازی به اجماع نرسند و تا کنشگران مرزی وارد گفت‌وگو و تعامل بین حکومت و جامعه نشوند، عبور از شرایط سخت کنونی، ممکن نخواهد بود.

محسن رنانی
۱۰ بهمن ۱۳۹۶

نشست رونمایی از کتاب «روایت مقصود فراستخواه از مسأله توسعه در ایران» در روز پنج شنبه، ۹ تیرماه ۱۴۰۱ برگزار شد. گزارش نشست را در اینجا دنبال کنید.

فیلم چکیده مراسم رونمایی از کتاب روایت مقصود:

برای سفارش اینترنتی کتاب روایت مقصود فراستخواه از مسأله توسعه در ایران کلیک کنید.