طلب دانش کن، حتی در عربستان!
آیا می‌توانید کسب‌و‌کار خود را شروع کنید؟
مرتضی درخشان، پژوهشگر پویش فکری توسعه
شاید سفارش پیامبر اسلام برای طلب دانش عربستانی‌های صدر اسلام در «چین» (یکی از دورترین سرزمین‌ها) را اگر امروز برای ایرانیان معاصر بخواهیم باز تعریف کنیم و به زبان خودمان در بیاوریم به این شکل بشود: «واقعا چرا از کشوری که هم نزدیک شماست و تهدیدات منطقه‌ای مشابه دارد، و هم نفتی است و ساختار اقتصادی مشابه با شما دارد، هم به لحاظ فرهنگی قرابت‌های زیادی با شما دارد، نمی‌آموزید؟!» وقتی طلب دانش از خاور دور مورد سفارش است، نیاموختن از خاور نزدیک حماقت است!
تا به حال چند یادداشت در رابطه با مسیر عربستان سعودی در شاخص‌های توسعه منتشر کردیم. اما شاید «توسعه» مفهوم ملموس و قابل فهمی برای مسئولین نباشد و یا شاید اصلا آن را قبول نداشته باشند. اینبار شاخص بسیار ساده‌تر و دقیق‌تری را با هم مرور می‌کنیم.
آغاز یک کسب‌و‌کار، تصمیمی کاملا شخصی است و تحت تاثیر متغیرهای زیادی قرار می‌گیرد. موسسه جهانی کنترل کارآفرینی (GEM) که با اسپانسرینگ دو دانشگاه (مدرسه تجارت لندن و کالج بابسون) از سال ۱۹۹۹ مشغول به فعالیت است و هر ساله گزارش مفصلی در رابطه با کارآفرینی در کشورهای مختلف منتشر می‌کند. اخیرا در یک پیمایش میدانی از کارآفرینان ۴۶ کشور جهان خواسته موافقت یا مخالفت خود با این جمله را بیان کنند؛ «در کشور من، شروع کردن یک کسب‌و‌کار، کار آسانی است.»
در عربستان ۹۳ درصد کارآفرینان موافق این جمله بودند! یعنی آغاز کسب‌و‌کار را کار آسانی می‌دانند. چون قبلا تجربه‌‌ای در شروع یک کسب‌و‌کار داشته‌اند و مسیری که برای شروع کسب‌و‌کار طی کرده‌اند برایشان بسیار آسان بوده است. این آمار وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانید در هلند، سوئد و نروژ حدود ۸۰ درصد کارآفرینان موافق این جمله بودند و در کانادا حدود ۶۴ درصد موافقند. شگفت‌انگیز اینکه ۸۱ درصد کارآفرینان هندی نیز موافق این جمله بوده‌اند، در حالیکه فقط ۳۰ درصد از کارآفرینان چینی با جمله فوق موافقند. کاملا روشن است که آینده رشد اقتصادی چه کشورهایی بهتر خواهد بود. بنابر این اگر سال آینده در هند و عربستان، رشد اقتصادی بالایی مشاهده شد، اصلا تعجب‌آور نیست. اما نکته قابل پیش‌بینی این است که در ایران ۸۷ درصد کاآفرینان با جمله فوق مخالفند و فقط ۱۳ درصد آنها شروع کسب‌و‌کار را کاری آسان یافته‌اند، و رتبه آخر در بین این ۴۶ کشور را از آن خود کرده است.
همین موسسه از کارآفرینان خواسته تا موافقت خود با این جمله را نیز بیان کنند؛ «در شش ماه آینده فرصت خوبی برای شروع کسب‌و‌کار در کشور من ایجاد خواهد شد». ۹۳ درصد کارآفرینان عربستانی با این جمله موافق بوده‌اند و این موافقت برای هند ۸۲ درصد و برای چین ۷۱ درصد است. امید به آینده کسب‌و‌کار یعنی ماندن سرمایه‌های مولد در یک کشور به امید روزهای خوب. در ایران تنها ۲۶ درصد کارآفرینان موافقند و امید دارند که در ۶ ماه آینده فرصت مناسبی برای شروع یک کسب‌و‌کار ایجاد شود، که پایین‌ترین میزان در بین این ۴۶ کشور مورد مطالعه است.
جالب است بدانید که ۶۱ درصد کارآفرینان ایرانی معتقدند دانش، مهارت و تجربه کافی برای شروع یک کسب‌و‌کار را دارند. در حالی که در چین فقط ۵۶ درصد کارآفرینان فکر می‌کنند دانش و مهارتشان کافیست. وقتی از مردم سوال کرده‌اند که آیا در اطرافیان کسی را می‌شناسید که کسب‌و‌کار جدیدی را شروع کرده باشد؟ ۸۹ درصد عربستانی‌ها پاسخ بله را انتخاب کرده‌اند. در ایران ۵۴ درصد از مردم کسی را می‌شناختند و البته در آفریقای جنوبی و تایلند از ایران هم کمتر بوده و حدود ۴۰ و ۲۳ درصد از مردم جواب بله داده‌اند.
خلاصه اینکه وقتی در عربستان با این همه شباهت به ایران، کارآفرینان شروع کسب‌و‌کار را آسان می‌دانند، در آینده نزدیک فرصت جدیدی برای شروع کسب‌و‌کار انتظار دارند و در اطراف خود نیز کارآفرینان زیادی را می‌شناسند، به نظر شما آینده رشد اقتصادی عربستان چگونه خواهد بود؟ و اگر در ایران فقط ۱۳ درصد کارآفرینان شروع کسب‌و‌کار را آسان بدانند و ۲۶ درصد آنها به آینده امیدوار باشند، رشد اقتصادی را محاسبه کنید؟!
حتی اگر اوضاع در واقعیت اقتصاد به این بدی نباشد (که هست)، ولی مدیریت افکار عمومی، به ویژه قشر کارآفرین و سرمایه‌گذار نسبت به آینده اقتصاد ایران، اولویت اول برای تحقق رشد اقتصادی است. در اقتصاد هر آنچه بازیگران انتظار دارند، رخ خواهد داد. ممکن است این یادداشت در ابتدا نا‌امید کننده باشد، ولی با مطالعه این گزارش می‌فهمیم، اگر در عربستان شده است، پس در ایران هم می‌شود.
برای دستیابی به نمودارها و داده‌های این یادداشت در فایل اصلی گزارش کلیک کنید.
دیدگاهتان را بنویسید