گفتوگوهای توسعه با دکتر رضا داوری اردکانی
رضا داوری اردکانی، در سال ۱۳۱۲ در اردکان واقع در یزد متولد شد. وی، دارای دکترای تخصصی فلسفه از دانشگاه تهران و از چهرههای شاخص در حوزه نظریه پردازی فرهنگی و اندیشه فلسفی به شمار میآید. دکتر داوری اردکانی، از نویسندگان و مؤلفین کتب و مقالات فلسفی بوده و بیش از ۵۰ عنوان کتاب به زبان فارسی تألیف کرده است. از مشاغل و سمتهای اداری ایشان میتوان، ریاست فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۷۷ تاکنون، عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی از سال ۱۳۶۳، نیابت رئیس انجمن آکادمیهای علوم آسیا از ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶، ریاست دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران از ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۵، سردبیری مجله نامه فرهنگ از ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۵، سردبیری مجله فرهنگ از ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۶، عضویت در شورای عالی یونسکو در ایران، عضویت در هیأت امنای دانشگاه تهران و شورای عالی برنامهریزی آموزشی و همچنین عضویت در بنیاد ایرانشناسی از ۱۳۷۶ تاکنون را نام برد.
استاد رضا داوری اردکانی در سال ۷۶-۱۳۷۵ به عنوان استاد نمونه و پس از آن به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران انتخاب شد و همچنین سالها پژوهش و معلمی فلسفه برای ایشان عنوان چهرهماندگار در سال ۱۳۸۱ را به ارمغان آورد.
عنوان کتابها | جزئیات |
درباره غرب | انتشارات هرمس، ۱۳۹۰ |
درباره علم | انتشارات هرمس، ۱۳۹۰ |
ما و راه دشوار تجدد | نشر رستا، ۱۳۸۹ |
سیر تجدد و علم جدید در ایران | موسسه فردایی دیگر،۱۳۹۱ |
علوم انسانی و برنامه ریزی توسعه | انتشارات فردایی دیگر، ۱۳۸۹ |
خرد سیاسی در زمان توسعه نیافتگی | انتشارات سخن، ۱۳۹۴ |
دبیر علمی: محسن رنانی
مدیر اجرایی گفتگوهای توسعه: مانی کلانی
مدیر تیم بازخوانی رضا داوری اردکانی: محمدجواد صافیان
تدوین روایت:
محمدجواد صافیان
سیدجمال سامع
اعضای تیم بازخوانی:
مهدی کیانی
سیدرسول فاطمی
سید احمد موسوی
- دومین نشست از دور چهارم گفتوگوهای توسعه پیرامون روایت دکتر رضا داوری اردکانی از مسئله توسعه در ایران، به تاریخ سهشنبه ۱۴ اسفند ماه ۱۳۹۷ در پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس برگزار گردید. متن “روایت رضا از مسئله توسعه در ایران” که در این جلسه مورد بررسی قرار گرفت با مدیریت دکتر محمدجواد صافیان و نگارش مشترک ایشان با آقای سیدجمال سامع، تهیه شده بود و سایر اعضای تیم بازخوانی شامل آقایان مهدی کیانی، سیدرسول فاطمی و سیداحمد موسوی، در استخراج گزاره های مبنای روایت، مشارکت داشتند. ویراستاری علمی این روایت نیز توسط دکتر مانی کلانی انجام گردید. در این نشست، جنبه های نظری اندیشه توسعهای دکتر داوری توسط ناقدان: مهندس سیدمحمد بهشتی، دکتر سیدمحمدرضا بهشتی و دکتر محمدتقی طباطبایی، با دبیری علمی دکتر محسن رنانی، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
- سومین نشست از دور چهارم گفتوگوهای توسعه پیرامون روایتدکتر رضا داوری اردکانی از مساله توسعه در ایران، به تاریخ چهارشنبه ۲۱ فروردین ماه ۱۳۹۸، در پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد. در این نشست و در ادامه نشست پیشین، جنبههای نظری اندیشه توسعهای دکتر داوری توسط ناقدان: مهندس سیدمحمد بهشتی، دکتر سیدمحمدرضا بهشتی و دکتر محمدتقی طباطبایی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در جلسه مذکور، و به منظور فهم اندیشه توسعه ای دکتر داوری و نقد منقح آن، پیرامون مباحثی حول رابطه فلسفه و توسعه، تجدد و توسعه، تجدد اروپامحور، آینده مدرنیته در جهان توسعه یافته، وجوه و مصادیق توسعه یافتگی، عقل توسعه، تفاوت عقل جدید و عقل قدیم، نسبت علم جدید با توسعه، تمایزات علم جدید و علم قدیم، تمایزات انسان مدرن و پیشامدرن، توسعه و توسعه نیافتگی، توسعه و استعمار، نسبت جهان توسعه یافته با توسعه نیافته یا بین ایران و جهان توسعهیافته، نسبت انقلاب ۵۷ با توسعه و سرانجام امکان های نوع دیگری از توسعه در ایران، گفتوگوهایی صورت گرفت.
- چهارمین نشست از دور چهارم گفتوگوهای توسعه پیرامون روایت دکتر رضا داوری اردکانی از مساله توسعه در ایران، به تاریخ چهارشنبه ۴ اردیبهشت ماه، در پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس برگزار گردید.در این نشست و در ادامه نشست پیشین، جنبههای نظری اندیشه توسعهای دکتر داوری توسط ناقدان: مهندس سیدمحمد بهشتی، دکتر سیدمحمدرضا بهشتی، دکتر احسان شریعتی و دکتر محمدتقی طباطبایی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.در نشست مذکور، سوالاتی از سوی ناقدان و دیگر حاضران در جلسه، مطرح و پیرامون آن گفتوگوهایی صورت گرفت، که از جمله آنها میتوان به سوالات زیر اشاره کرد:
.
توسعه و زوال به چه معنا است؟ و آنچه غرب بدان رسیده، توسعه است یا انحطاط؟آیا در جوامعی که از “زمان” تلقی خطی ندارند، توسعه امکانپذیر است؟
چه نسبتی میان تفکر و قدرت وجود دارد؟ و آیا متفکر میتواند به دور از قدرت باشد و بدان نپردازد؟
چه نسبتی میان روش بررسی علمی و توسعه وجود دارد؟ آیا می توان بدون استفاده از روش شناسی غربی، به توسعه دست یافت؟
چه نسبتی میان دین، جامعه و توسعه وجود دارد؟
و از میان پاسخ ها و مباحثی که مطرح گردید، به صورت خیلی مختصر، میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
مدل توسعه یافتگی غربی هرچند دارای معایب و پیامدهای ناخوشایندی است، ولی بهتر از وضعیت توسعه نیافتگی است؛
قرارداد اجتماعی لازمه و مقدمه گام نهادن در مسیر توسعه است؛
توسعه در غرب محصول ایجاد یک جهان اعتباری توسط “انسان پایه گذار” است؛ انسانی که سازنده و خالق است؛
جامعه ایران، یک جمع متفرق است؛
برای رهایی از وضعیت آشوب، گریزی از قدم نهادن در مسیر توسعه نیست؛
توسعه به سبک غربی، لزوما به معنای تنها مدل توسعه که میتوان از مدرنیته استخراج کرد، نیست، بلکه نمونههای استخراج شده دیگری نیز از مدرنیته، میتواند وجود داشته باشد؛
گریز ناپذیری از قرار گرفتن در مسیر توسعه غربی، لزوما به معنای عدم امکان تولید بدیل برای آن نیست، بلکه میتوان همزمان به دنبال ایجاد بدیلهایی در مقابل مدل توسعه غربی بود؛
خاطرنشان می سازد در آینده، پس از تکمیل و تایید نهایی روایت، و در همکاری مشترک با ایشان، کاربستهای سیاستی از متن روایت استخراج خواهد گردید.
1 دیدگاه
با درود و سپاس از جمیع شما خوبان
بی شک استاد داوری اردکانی از نظریه پردازان جامعه ایران در حوزه های فلسفه و فرهنگ در چند دهه اخیر است . توجه به دیدگاههای ایشان از چند منظر بسیار مهم است . ۱- به جهت این که ایشان فلسفه غرب و فلسفه اسلامی را خوب میداند. ۲- صاحب نظری است که در حوزه های اجرایی فرهنگ نیز فعال بوده و به نوعی از جنس حاکمیت انقلاب ۵۷ است . ۳- سالهاست که ایشان رییس فرهنگستان علوم است و بسیاری نکات ظریف دیگر توجه به نظرات ایشان را حائز اهمیت می سازد.
من مشتاقانه منتظر نشر متن این دو جلسه گفتگو هستم .
باز هم سپاسگزارم