آخرین مطالب

علیرضا غریب‌دوست
مشاور اسبق وزیر دادگستری
و همکار افتخاری پویش فکری توسعه

من همواره موافق «سقوط نظام به هر قیمتی» نبوده‌ام و نیستم و با شناختی که از ساختار هزارتوی و پیچیدهٔ‌ قدرت دارم، صرف‌نظر از اینکه از ریختن هیچ خونی برای آزادی استقبال نمی‌کنم، معتقد نیستم «جمهوری اسلامی» با فراخوان برای تظاهرات در خیابان‌ و اعتصاب سراسری و نظایر آنها قابل براندازی باشد.

اما با قاطعیت معتقدم این ساختار حکمرانی به سه دلیل اصلی، حتماً و قطعاً به‌دست مقامات عالیرتبه کنونی نظام و نه به‌دست مردم یا اپوزیسیون، سرنگون خواهد شد.
نخست اینکه این نظام به‌دلیل عبور از «قانون اساسی» و اصرار بر «تمامیت‌خواهی» دیگر هیچ‌یک از اوصاف «جمهوری» را ندارد و اساساً امکانی برای «مردم‌سالاری» باقی نمانده است.

دوم اینکه قرائت و برداشت رادیکال و بنیادگرایانه از دین باعث شده است که وصف «اسلامی» و جنبهٔ‌ دینی نظام حکمرانی نیز به‌نحوی انکارناپذیر از بین برود.

سوم اینکه «ناکارآمدی» ناشی از فقدان حضور و همراهی خردمندان و صاحب‌نظران در حکمرانی به‌حدی وضعیت نظام جمهوری اسلامی را شکننده کرده که بعید است بتواند مشکلات و مسائل فوق‌العاده پیچیدهٔ کشور را حل کند.

جمهوری اسلامی به «عبور از بحران» بدون حل‌کردن مسائل عادت کرده است و فکر می‌کند صرف عبور از بحران‌ها نشانگر فتح و پیروزی است.

مسئولان کشور در برابر حجم سنگینی از بحران‌های رها‌شده و حل‌نشده به‌دلیل ناتوانی ناشی از ناکارآمدی، فقط نظاره‌گر هستند و برنامه‌ای ندارند. فرصت‌های بسیاری را با تقسیم جامعه به خودی و غیرخودی از دست داده‌اند و سرمایه اجتماعی لازم برای مقابله با بحران‌ جدید را ندارند، بحران‌هایی نه از جنس جنبش اعتراضی زن، زندگی، آزادی

بلکه به مراتب ساده‌تر مانند
بحران تأمین آب شرب شهرها
بحران گاز و انرژی
بحران آلودگی هوا
بحران محیط زیست بحران فرونشست زمین
بحران‌های مالی تورم و افزایش پایه پولی ارزش پول ملی
بحران بیکاری خلق پول بدون پشتوانه و نمونه‌هایی اینچنین که برخی از آنها در دیگر کشورها نیز وجود دارند.

و در نهایت این ساختار به‌دلیل عدول از فلسفه وجودی خود که همان «عدالت» و «دادگستری» بوده است و هم‌افزایی بحران‌ها با ناکارآمدی، به نقطهٔ دفاع‌ناپذیربودن می‌رسد و در آن نقطه هیچ‌کس از این نوع حکمرانی دفاع نخواهد کرد.

نمونه‌ی اخیر آن اخراج جمهوری اسلامی ایران از #کمیسیون_مقام_زن سازمان ملل متحد بود که در تاریخ حقوق بین‌الملل بی‌سابقه است. هیچ حقوقدان شاخصی حاضر به دفاع از نظام نشد و نظام هم از هیچ حقوقدان برجسته‌ای برای جلوگیری از این کمپین کمک نخواست چون می‌دانست رفتارش قابل دفاع نیست.

علیرضا غریب‌دوست